Verschillende soorten accu’s
Er zijn vele verschillende soorten accu’s die gebruikt kunnen worden in apparaten, voertuigen of machines in de bedrijven en organisaties waar we komen. De keuze om het ene type of het andere te gebruiken hangt af van laad- en ontlaadsnelheid, het gebruik, de omgeving, en ga zo maar door. De meest voorkomende soort accu’s zijn:
- Vloeistof gevulde accu’s:
- Open vloeistofaccu’s, zoals bijvoorbeeld loodzuur accu’s, antimoon accu’s, calcium accu’s e.d
- gesloten-accu’s, zoals bijvoorbeeld gel-accu’s, AGM accu’s e.d.
- Droge accu’s, zoals lithium-ion, Ni-MH en Ni-CD accu’s
De verschillende soorten hebben verschillende voor- en nadelen, maar kennen ook verschillende risico’s. Dus het is belangrijk bij aanschaf en gebruik de verschillende voor- en nadelen naast elkaar te kennen en daarna een keuze te maken over de aanschaf en het heheer.
Vloeistof-gevulde accu’s geven het zogenaamde “knalgas” af tijdens het laadproces. Gel accu’s zijn volledig gesloten, onderhoudsvrije batterijen waarbij het electrolyt is opgeslagen als een gel. De accu is daardoor lekvrij en kan in vele posities worden geinstalleerd. De Gel accu’s zijn bijzonder geschikt voor cyclische en stationaire toepassingen waarbij veiligheid en onderhoudsvriendelijkheid een rol spelen. Gel accu’s zijn tot 70% ontlaadbaar zonder schade te berokkenen aan de accu. De accu’s kunnen met een geschikt laadtoestel weer in 5 tot 6 uur volgeladen worden. Een lood-zuur accu doet hier gemiddeld 10 tot 12 uur over. De Gel accu is gemaakt voor gemiddeld 500 tot 600 op en ontladingen onder de juiste omstandigheden. De loodzuur accu kan gemiddeld 1000 keer worden opgeladen en heeft nagenoeg geen geheugeneffect.
Droge accu’s: De meest gebruikte is de Lithium-Ion accu. Dit is een batterij gemaakt van een licht soort metaal. Deze techniek heeft als kenmerk de hoge energiedichtheid. Deze batterijtechniek kan meer energie opslaan per kg dan de Ni-MH en Ni-CD accu’s. De Li-ion accu’s zijn op dit moment de meest gebruikte accu’s voor auto’s, gereedschap, laptops en telefoons. De voordelen van Li-ion is de geringe zelfontlading, geen geheugeneffect en de gunstige energie/gewichtsverhouding. De accu kent helaas een verlies aan capaciteit naarmate de accu ouder wordt. Direct na productie van de cel begint het verlies van de capaciteit op te treden. Dit verlies is bij 22°C – 26°C ongeveer 18-22% per jaar. Bij hogere temperaturen wordt het capaciteitsverlies groter.
Of je nu de een of de ander soort accu in het apparaat hebt zitten is heel erg afhankelijk van het gebruik, maar ook de fabrikant kan deze beslissing voor je nemen. Neem je bijvoorbeeld een elektrische auto, wordt tegenwoordig nagenoeg altijd gekozen voor de Li-Ion variant, terwijl de elektrische heftruck of noodstroomsystemen vaak voorzien zijn van vloeistof-gevulde accu’s. Of je nu de ene of de andere variant gebruikt: het is belangrijk de risico’s te onderkennen en voorzorgsmaatregelen te nemen om gevaren te voorkomen.
Wet & Regelgeving:
De belangrijste regels komen vanuit de Arbeidsomstandighedenwet en de Atex regelgeving: Een veilige werkomgeving moet worden gewaarborgd en het explosiegevaar ten aanzien van H2 vorming moet worden geminimaliseerd.
De belangrijkste risico’s
- Vloeistof-gevulde accu’s kennen een aantal kenmerkende risico’s in gebruik:
- Tijdens het laadproces onstaat het zogenaamde knalgas. Dit gas is snel ontvlambaar in een bepaalde geconcentreerde hoeveelheid. Verder is het gas lichter dan lucht. Belangrijk is dus voor een goede (natuurlijke) ventilatie te zorgen en te letten op mogelijke ophoping van het gas bij het plafond. Let ook op mogelijke ontstekingsbronnen die het knalgas kunnen ontsteken.
- Bij het werken met vloeistof-gevulde accu’s moet men rekening houden met elektrische (kortsluit-) gevaren, met werken met gevaarlijke (bijtende) stoffen, maar ook met de vervuiling van de bodem bij het morsen tijdens bijvullen van de accu’s, maar ook bij beschadiging. De personen die er mee werken dienen geïnstrueerd te zijn over deze risico’s en de vloer moet vloeistofdicht zijn.
- Droge cellen kennen ook een aantal kenmerkende risico’s:
- Batterijen warmen tijdens het laadproces op en moeten vaak gekoeld worden. Vaak zorgt de fabrikant voor een batterij-manament systeem die dit monitoort en ingrijpt als de gevaarlijke limieten worden bereikt. In het beheer moet dit manamentsysteem periodiek worden gecontroleerd, om spontane ontbranding bij het laden te voorkomen.
- Bij beschadiging kan de accu-cel spontaan ontbranden. Deze ontbranding is nagenoeg niet te blussen. Hier moet tijdens de Risico-inventarisatie en evaluatie rekening worden gehouden.
Elektrische risico’s:
Tijdens de rondgangen is er nog iets dat ons opvalt: De wandcontactdozen waarop de laadinrichtingen worden aangesloten, zijn vaak niet geschikt om langdurig de stroom die nodig is voor het laad-proces te voeren. Vaak worden verbrande contacten niet opgemerkt omdat de stekker van de laadinrichting vaak nooit uit de wandcontactdoos wordt gehaald. De periodieke controle van de wandcontactdoos en de contacten moet in het onderhoud- en beheerplan worden opgenomen.
Andere risico’s:
Denk hierbij bijvoorbeeld aan het volgende: Tijdens het laadproces moet worden voorkomen dat een voertuig of arbeidsmiddel wordt gebruikt of gestart. Dit dient te worden voorkomen.
Kunnen we helpen?
ORTEON is in 2018 gestart met het doel om u te helpen onbezorgd te voldoen aan wet- en regelgeving ten aanzien van uw gebouwen en installaties. Wij helpen onze klanten zelf te voldoen aan de regels, en stellen daar handvatten voor ter beschikking. Natuurlijk kunt u ons ook inschakelen om de zorg uit handen te nemen. Zie https://www.orteon.nl/ voor meer informatie.